قاليشويي در مشهد
گبه انواعي از زيرانداز است و همچون فرش بافي بها هنري بخش اعظمي نيز دارااست بطوريكه امروزه در تمامي جاي عالم هواداران بيشماري را به خويش جلب كرده. بعضي از پژوهشگران برهان نامگذاري اين قالي كوچك با تيتر گبه را قطور بودن و كاربرد آن در حفاظت نسبت به كارداران مختلفي زيرا سوز و سرما مي دانند. ميتوان اظهار كرد تاريخچه پيدايش و ساخت گبه به عصر آدم‌هاي نخستين برميگردد چراكه آن‌ها در بالا از پوست حيوان ها گوناگون تحت عنوان زيرانداز خويش استعمال مي‌كردند و به مرور دوره و با كسب تجارب توانستند از پشم حيوان ها اهلي اول زيراندازهاي تار و پودي را ايجاد نمايند كه يكي‌از آن ها گبه مي باشد.
گبه كه به قالي‌كوچك خرسك نيز داراي اسم و رسم ميباشد از فرآورده به عبارتي قالي است با اين تفاوت كه در اندازه هاي كوچكتر و با پرزهايي بلندتر تنظيم مي‌شود و عمدتا هنر دست عشاير بخشها مختلفي زيرا بوشهر ، شيراز ، خراسان و … است و در واقع جزو سرمايه اصلي اين مردم به حساب ميآيد. قابل ذكر ميباشد استان عجم با قدمتي ۱۵۰ ساله در قضيه گبه بافي را ميتوان از پيشگامان اين هنر در جمهوري اسلامي ايران دانست. اين حوزه مشتمل بر ايل نشيناني زيرا ايلات قشقايي ، خمسه ، ممسني و بختياري مي باشد و ميتوان با جرئت اعلام كرد كه گبه هاي بافت تركان قشقايي عجم از شايسته ترين هاست بطوريكه در آن سوي مرز نيز از اعتبار خاصي برخوردار است.
از ساير مركز ها مهم بافت گبه مي قدرت از دو گنبدان ، باشت ، تل گر ، چشمه بلقيس ، قريه روضه خوان و چرام در شهرستان كهكيلويه ، روستا عليا و قريه سفلي عليا ، برازجان و حوزه هاي روستايي شول و آبادي كهنه از استان بوشهر اسم پيروزي.
مدل بافت و خصوصياتاز تفاوتهاي اصلي گبه با فرش يا اين كه قالي را ميتوان در عواملي دانست زيرا سايز ، بلندي پرزها كه بعضي به يك سانتيمتر هم مي رسد ، شمار پود بيشتري كه در آنان به فعاليت مي‌رود كه اما خويش عاملي براي قابل انعطاف بودن گبه ها نيز به حساب ميآيد.
خوشبختانه يكي عواملي كه باعث گرديده گبه ها را بتوان در گونه هاي متعدد طرح و نقش يافت ، نقش پردازي سنتي و خيالي بافندگان آن ميباشد چراكه در بافت اين گونه از پايين انداز ها هيچ سيرتكامل نقشه اي نيست و هر بافنده اي هرآنچه در ذهن خويش دارااست را به مرحله اجرا در مياورد به همين علت با جرئت مي‌قدرت اذعان كرد چنانچه ميليون‌ها گبه را در كنار هم قرار دهيد گشوده هم محال ميباشد في مابين آن ها دو گبه با مشخصاتي تماما يكسان پيدا فرماييد همين نكته نيز از ساير مشخصه هاي گران بها هنري اين جنس مي باشد.
اين گونه قالي عمدتا به صورت فارسي باف و بر روي دار هاي زميني بافته مي‌شود ؛ با اين درحال حاضر ممكن ميباشد گهگاه و در بعضا بخشها به نحوه تركي باف نيز تهيه و تنظيم شوند. با وجود تنوع زياد طرح و رنگ در گبه ها با اين حالا ميتوان اعلام كرد قضيه گبه هاي توليدي بخشها متفاوت كشور‌ايران اكثرا دارنده رنگ هاي پر‌نور نظير سپيد ، كرم يا اين كه شيري مي باشد. بافت گبه معمولا بوسيله‌ي پشم خودرنگ ادغام با مو بز رخ مي گيرد. اين پشم‌ها بعد از شستشو ريسيده و تابيده ميگردد و آنگاه براي بافت آيتم به كار گيري قرار مي‌گيرند.
تلاوت مقاله شايسته ترين تراكم فرش ماشيني چقدر ميباشد؟اشكال طرح و نقش گبهطرح سنتي گبه
با وجود اينكه در گبه هيچ طرح از پيش تمجيد گرديده‌اي نيست با اين حالا شايد بتوان اظهار‌كرد يكي‌از نقش هاي اصلي گبه هاي اهل ايران را برنامه اي به اسم “معدود” تشكيل مي دهد. اصطلاح محلي “نادر” در واقع متشكل از يك مربع مستطيل و يك ستون لوزي در ميانه آن است كه رئوس هر كدام از لوزي‌ها ، به رئوس لوزي‌هاي ديگر متصل ميباشد. گبه هاي نخستين اي با دقت به اينكه براي نياز و مصارف فردي ساخت ميشدند عموما بي آلايش و سواي نقش بودند البته به مرور دوره و با تجاري شدن اين محصول بافندگان آن با الهام به چنگ آوردن از عواملي زيرا طبيعت ، خواسته ها و آرزوهايشان به ساخت طرح هاي متنوعي دست زدند.
گونه هاي طرح‌هاي گبهطرح شيرطرح شير را ميتوان يكي عمده نقش هاي مشترك در بين بافندگان بخش ها گوناگون دانست.
طرح خشتي يا اين كه قابي صورتاين طرح يك كدام از كابردي‌ترين نقش‌هاي گبه مي باشد كه طولاني تر هم ميان بافندگان عجم و بختياري اشاعه داشته. شالوده اين طرح را فريم‌هايي منظم تشكيل مي‌دهد كه هر مورد از كادر‌ها به طور مستقل برنامه اي هماهنگ با فريم‌هاي ديگر ميسازد.
طرح آبگينه گبهاين طرح صورت ترنجيست كه در اواسط عمل آمده و در واقع يك گل را تداعي مينمايد كه از حريم آن گل‌ها و غنچه‌هايي ديگر توسعه يافته ميباشد.
طرح گل گبهنقش گل رز در گبه به طرح گل گبه داراي اسم و رسم ميباشد.
طرح ايلاتياين طرح نشات گرفته از طبيعت محل معاش عشاير ميباشد كه از ديد ظاهري ، اكثر زمان ها بين كادر‌هاي لوزي ، دايره ، مربع ، مستطيل و بيضي صورت جاي دارد و هريك از اين قابها با طرح‌هاي اصيل اهل ايران مزين گرديده‌اند.
طرح درختدر تاريخچه ديرين جمهوري اسلامي ايران همواره درخت منزلت مهمي داشته و في مابين همگي آنان ، درخت سرو تحت عنوان نمادي از شعف و درخت بيد مجنون بعنوان نمادي از ناراحتي و ناراحتي بيشترين كاربرد را داشته و دارااست.
طرح روش روشهمان گونه كه از اسم اين طرح پيداست متشكل ميباشد از منش هايي كه اكثر زمان ها بصورت عمودي و اريب ميباشند.
طرح منزل در هماين طرح مفهومي عرفاني در دل خويش دارااست و در واقع في مابين منزل هايي در هم ، تصويري از فرايند معاش از ابتدا پيدايش تا آخر آن كه وصال به گوهر سرشت و وجود ميباشد را نشان مي دهد.
طرح كف معموليميتوان ذكر كرد اين گبه ها ي معمولي به نوعي منزل هاي محقر روستاييان و زمين بي كالا آنان‌را به تصوير مي كشد.
شنبه ۱۶ فروردین ۹۹ ۱۴:۵۲ ۹۹ بازديد
تا كنون نظري ثبت نشده است